Điện mặt trời mái nhà đang là giải pháp được TP. Hồ Chí Minh hướng đến để đáp ứng cho nhu cầu của toàn bộ dân cư khi Thành phố được dự báo sẽ trở thành một siêu đô thị trong tương lai gần do có quy mô dân số lớn nhất cả nước và là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, giải trí và giáo dục tại Việt Nam. Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu sản xuất – sinh hoạt của TP. Hồ Chí Minh, sản lượng điện lớn cần được đảm bảo.
Với lợi thế là địa phương có lượng bức xạ lớn, trung bình khoảng 1.581 kWh/m2/năm, cao nhất là 6,3 kWh/m2/ngày, TP. Hồ Chí Minh có số giờ nắng trung bình trong tháng dao động từ 100 đến 300 giờ, liên tục trong suốt cả năm, không bị gián đoạn như ở miền Bắc. Do đó, tiềm năng phát triển và ứng dụng điện mặt trời trên mái ở TP. Hồ Chí Minh rất lớn, có thể đạt khoảng 5.081 MWp, được chia thành 4 nhóm đối tượng: nhóm cơ quan hành chính chiếm 3,27%; nhóm sản xuất chiếm 31,28%; nhóm thương mại dịch vụ chiếm 3,1% và nhóm hộ gia đình chiếm 62,34%.
Sở Công thương TP. Hồ Chí Minh mới có báo cáo tham mưu UBND TP để đề xuất Chính phủ ban hành về cơ chế đặc thù được phát triển nguồn phát điện tại chỗ. Trong đó, tập trung phát triển điện mặt trời trên mái, còn gọi là điện mặt trời áp mái, để cung cấp cho lượng phụ tải rất lớn tại thành phố. Sử dụng các mái nhà trụ sở của cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái để tự sử dụng và bán phần điện dư thừa (nếu có) cho ngành điện..
Theo Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, nếu được Chính phủ chấp thuận, hệ thống lưới điện của thành phố đảm bảo giải tỏa hết công suất của các hệ thống điện mặt trời trên mái lắp đặt trên địa bàn, không cần đầu tư xây dựng thêm lưới điện truyền tải. Đến năm 2022, trên toàn địa bàn TP. Hồ Chí Minh, đã có hơn 14.210 dự án – hệ thống điện mặt trời trên mái với tổng công suất lắp đặt hơn 358 MWp, chiếm tỷ lệ hơn 3,7% so với tổng công suất lắp đặt điện mặt trời trên mái nhà của cả nước và chiếm 7,82% so với công suất đỉnh năm 2021 (4.580 MW) của lưới điện TP. Hồ Chí Minh.
Sở Công thương TP. Hồ Chí Minh dự kiến tổng khối lượng đầu tư xây dựng hệ thống điện mặt trời trên mái nhà toàn TPHCM đạt khoảng 250 MWp/năm trong giai đoạn đến năm 2025 và bình quân 300 MWp/năm trong giai đoạn 2026-2030, với tổng vốn đầu tư khoảng 12.992 tỷ đồng. Tổng lượng điện năng phát lên lưới đến nay đã hơn 387 triệu kWh, trong đó riêng năm 2021 là 298,85 triệu kWh, chưa bao gồm sản lượng điện được khách hàng sử dụng (chiếm khoảng 50% tổng sản lượng phát khoảng 300 triệu kWh/năm).
Phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà không chỉ có ý nghĩa về môi trường mà còn mang tính xã hội cao, bởi nó đóng góp vào việc phát triển nguồn năng lượng sạch và xanh, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính, giảm phát thải khí CO2 và giảm bức xạ nhiệt cho các tòa nhà. Điều này cũng đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững của các thành phố, tương thích với chủ trương phát triển nguồn năng lượng tái tạo và sạch của Chính phủ.
Bên cạnh đó, việc sử dụng năng lượng mặt trời còn giúp người dân và các doanh nghiệp giảm chi phí tiền điện hàng tháng, bởi điện được sản xuất và sử dụng trực tiếp vào giờ cao điểm, giảm giá mua điện bậc cao. Đồng thời, nó còn có thể tăng thu nhập và chống nóng hiệu quả cho các công trình, đặc biệt là ở các vùng nông thôn ngoại thành.
Với những lợi ích đó, việc phát triển điện mặt trời trên mái là một hướng đi đúng đắn và bền vững, không chỉ đối với môi trường mà còn mang lại lợi ích cho xã hội và kinh tế của Thành phố.