Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, quy hoạch điện VIII ưu tiên phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo, khuyến khích năng lượng tái tạo “tự cung tự cấp”.
Quy hoạch điện VIII quy hoạch phát triển nguồn điện và lưới điện truyền tải ở cấp điện áp từ 220kV trở lên, công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo, năng lượng mới trên lãnh thổ Việt Nam thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, bao gồm cả các công trình liên kết lưới điện với các quốc gia láng giềng.
Trong đó, về mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, cung cấp đủ nhu cầu điện trong nước, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 7%/năm trong giai đoạn 2021-2030, khoảng 6,5-7,5%/năm trong giai đoạn 2031-2050; Bảo đảm cung cấp điện an toàn, tin cậy. Đến năm 2030, độ tin cậy cung cấp điện năng thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN, chỉ số tiếp cận điện năng thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN.
Quy hoạch điện VIII cũng hướng đến mục tiêu sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ tại chỗ, mà không cần bán điện vào hệ thống điện quốc gia. Nguồn điện mặt trời tự sản, tự tiêu được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất. Đến năm 2023, có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng hệ thống điện này.
Đối với việc thực hiện chuyển đổi năng lượng bằng cách công bằng, Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo để sản xuất điện. Trong tầm nhìn đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ đạt từ 67,5 – 71,5%; Kiểm soát lượng khí thải nhà kính từ sản xuất điện ở mức khoảng 204 – 254 triệu tấn vào năm 2030 và giảm xuống còn khoảng 27 – 31 triệu tấn vào năm 2050. Mục tiêu là hướng tới đạt mức phát thải đỉnh không quá 170 triệu tấn vào năm 2030 nếu các cam kết của các đối tác quốc tế về chuyển đổi năng lượng được thực hiện đầy đủ và thực tế. Đồng thời, xây dựng hệ thống lưới điện thông minh, đủ khả năng tích hợp và vận hành an toàn và hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo quy mô lớn.
Dự kiến đến năm 2030, về phát triển hệ sinh thái công nghiệp và dịch vụ năng lượng tái tạo, sẽ hình thành hai trung tâm công nghiệp, dịch vụ năng lượng tái tạo liên vùng, bao gồm sản xuất, truyền tải và tiêu thụ điện, công nghiệp chế tạo thiết bị năng lượng tái tạo, xây dựng, lắp đặt, dịch vụ liên quan. Đồng thời, sẽ xây dựng hệ sinh thái công nghiệp năng lượng tái tạo tại các khu vực có tiềm năng cao như Bắc Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Bộ, khi có các điều kiện thuận lợi.
Bên cạnh đó, phát triển các nguồn điện từ năng lượng tái tạo và sản xuất năng lượng mới phục vụ xuất khẩu. Phấn đấu đến năm 2030, quy mô công suất xuất khẩu điện đạt khoảng 5.000-10.000 MW.
Quy hoạch điện VIII cũng đã xác định các phương án phát triển nguồn điện, phương án phát triển lưới điện, liên kết lưới điện với các nước trong khu vực, định hướng phát triển điện nông thôn, định hướng phát triển sinh thái công nghiệp và dịch vụ về năng lượng tái tạo, và nhu cầu vốn đầu tư.
Theo đó, giai đoạn 2021 – 2030 ước tính tổng vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 134,7 tỷ USD; định hướng giai đoạn 2031 – 2050 ước tính nhu cầu vốn đầu tư phát triển nguồn và lưới điện truyền tải tương đương 399,2 – 523,1 tỷ USD, trong đó đầu tư cho nguồn điện khoảng 364,4-511,2 tỷ USD, lưới điện truyền tải khoảng 34,8-38,6 tỷ USD, sẽ được chuẩn xác trong các quy hoạch tiếp theo.
Quy hoạch điện VIII được phê duyệt nhất quán quan điểm: Điện là ngành hạ tầng quan trọng, phát triển điện lực phải đi trước một bước tạo nền tảng thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững đất nước, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, nâng cao đời sống nhân dân và bảo đảm quốc phòng, an ninh. Quy hoạch phát triển điện phải có tầm nhìn dài hạn, hiệu quả, bền vững và đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết.
Phát triển điện lực theo nguyên tắc tối ưu tổng thể các yếu tố về nguồn điện, truyền tải điện, phân phối điện, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, có lộ trình phù hợp đi đôi với bảo vệ tài nguyên, môi trường và chuyển đổi mô hình kinh tế, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia với chi phí thấp nhất.
Quy hoạch phát triển điện phải dựa trên cơ sở khoa học, có tính kế thừa, mang tính động và mở nhưng không hợp thức hóa những sai phạm. Khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng trong nước, kết hợp với xuất, nhập khẩu hợp lý, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng. Coi phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới là cơ hội để phát triển tổng thể hệ sinh thái công nghiệp năng lượng.
Nhà nước tập trung đầu tư và khuyến khích các thành phần kinh tế để phát triển nhanh ngành điện trên nguyên tắc cạnh tranh lành mạnh và thực hiện cơ chế thị trường về giá bán điện, bảo đảm hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia đầu tư, sử dụng điện và đáp ứng yêu cầu phát triển của các vùng, miền.
Phát triển điện phải bám sát xu thế phát triển của khoa học – công nghệ trên thế giới, nhất là về năng lượng tái tạo, năng lượng mới, gắn với quá trình chuyển đổi nền kinh tế đất nước theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp. Chuyển dịch năng lượng phải phù hợp với xu hướng quốc tế và đảm bảo bền vững, công bằng, công lý.
Nguồn: Bộ Công thương – Thủ tướng Chính phủ chính thức phê duyệt Quy hoạch điện VIII
